انواع روش های آبکاری

انواع روش های آبکاری فلزات

• روش آبکاری برق

 

آبکاری الکترولیز یک روش ساده تر و مقرون به صرفه‌تر نسبت به سایر روش ها برای آبکاری است.

در برخی از صنایع و یا در بین بعضی از صنعتگران این روش به عنوان آبکاری اتوکاتالیستی نیز شناخته می‌شود.

 در این روش آبکاری منبع تغذیه خارجی نیاز نیست.

 

آگهی تبلیغاتی جهت آبکاری فلزات در سایت دیوار

روش انجام این نوع آبکاری گذاشتن  قسمتی از قطعه مورد نظر در محلول آبی و رسوب دادن نیکل است.

 این باعث کاهش کاتالیزوری یون های نیکل به صفحه می‌شود، آبکاری الکترولیت برای قسمتهایی مناسب است که برای آن سطح بسیار سخت و مقاوم در برابرخوردگی لازم است.

• روش آبکاری تبادل بار یا غوطه وری

این نوع آبکاری بر اساس اصول جدول فلزها برنامه ریزی شده است.

 فلزی که باید پوشیده شود باید پتانسیل آن بسیار ضعیف‌تر (فلز فعال) از پتانسیل فلز پوشنده (فلز نجیب) باشد.

 و فلزی که باید ترسیب شود باید در محلول به حالت یونی وجود داشته باشد.

 در موارد مختلف بر اساس جنس و متریالی که می توان به وسیله آبکاری غوطه وری انجام داد عبارتند از:  مس‌اندود نمودن فولاد، نقره‌کاری مس و برنج، جیوه‌کاری، جمع‌آوری فلز از حمام‌های فلزات قیمتی غیر قابل استفاده (طلا) با استفاده از پودر روی.

• آبکاری الکتریکی

 

اساس آبکاری الکتریکی به این صورت است که در اثر عبور جریان مستقیم از یک الکترولیت فلز محلول در آن روی کاتد رسوب کرده و متعاقباً مقداری از فلز آند وارد محلول می شود.

 به این ترتیب الکترولیت ثابت می ماند.

 آبکاری الکتریکی برای ایجاد پوشش های تزئینی و محافظ، اصلاح سطوح ساییده شده یا اضافه ماشینکاری شده، قطعه سازی یا به عبارتی شکل دهی الکتریکی قطعات شکل پیچیده که دارای زوایای مقعر، ابعاد دقیق و سطوح طرح دار فلزات به کار می رود.

در این روش ترسیب گالوانیک یک فلز بر پایه واکنش های الکتروشیمیایی صورت می گیرد.

 یک اتم در آند یک یا چند الکترون از دست می دهد و در محلول پوشش دهی به صورت یون مثبت در می آید.

یون مثبت به طرف کاتد یعنی محل تجمع الکترون ها جذب شده و در جهت آن حرکت می کند.

این یون الکترون های از دست داده را در کاتد به دست آورده و پس از تبدیل به اتم به صورت جزیی از فلز رسوب می کند.

فرآیند آبکاری الکتریکی اساساً برای رسوب دادن نیکل، طلا یا نقره روی جواهر آلات، چاقو و قطعات دوچرخه به کار رفت.

 مهارت علمی سازندان انگلیسی ، آلمانی و آمریکایی و مرغوبیت ممتاز محصول آنها این فرآیند را عمومیت داد.

 

• ترسیب فلز به روش اتصال

این روش عبارت است از ارتباط دادن فلز پایه با یک فلز اتصال.

 جسم اتصال نقش واگذارکننده الکترون را ایفا می‌کند.

 برای مثال هنگامی که یک میله آهنی (فلز پایه) همراه یک میله آلومینیومی, به عنوان جسم اتصال در داخل یک محلول سولفات مس فرو برده می‌شود.

 دو فلز آهن و آلومینیوم به جهت فعال تر بودن از مس, به صورت یون فلزی وارد محلول می‌شوند و روی آنها الکترون باقی می‌ماند و چون فشار انحلال آلومینیوم از آهن بیشتر است از این رو اختلاف پتانسیلی بین دو فلز ایجاد شده و الکترون‌ها در روی یک سیم رابط, از سوی آلومینیوم به طرف آهن جاری می‌شوند.

 بنابراین مشاهده می‌شود که مقدار زیادی از یونهای مس محلول روی آهن ترسیب خواهند شد.

ضخامت قشر ایجاد شده نسبت به روش ساده تبادل بار بسیار ضخیم‌تر است.

از روش اتصال برای پوشش‌کاری و آبکاری فلزات پیچیده استفاده می‌شود.

 

• روش آبکاری احیا

 

روش احیاء یعنی ترسیب فلز با استفاده از محلول های حاوی مواد خاصی که قابلیت احیاء کنندگی دارند.

 یعنی دراین روش الکترون های لازم برای احیای یون های فلزات توسط یک احیا کننده فراهم می‌شود.

 پتانسیل احیا کننده‌ها باید از فلز پوشنده فعالتر باشند.

اما باید خاطر نشان ساخت که اختلاف پتانسیل به دلایل منحصراً( کاربردی روکش‌ها) از این روش در این است که می‌توان لایه‌هایی با ضخامت دلخواه ایجاد نمود.

زیرا اگر مقدار ماده احیا کننده در الکترولیت ثابت نگه داشته شود ضخامت پوشش های رسوب ـ الکتریکی به دانسیته جریان، راندمان جریان و مدت زمان عملیات بستگی دارد.

خواص فیزیکی تابع دانسیته جریان، دما ، ترکیب حمام، کیفیت سطحی قطعه و عوامل افزودنی به حمام است.

 از این نظر نمک های آبکاری الکتریکی اهمیت زیادی پیدا کرده اند.
که کیفیت رسوب الکتریکی بر حسب کاربرد آن تغییر می کند.

 اگر هدف از آبکاری این باشد که برای مدت کوتاهی از زنگ زدن فولاد جلوگیری شود ممکن است پوشش نازکی هم کافی باشد.

 ولی اگر شفافیت رسوب نیز مهم باشد در این صورت کیفیت بالاتری طلب خواهد شد. کیفیت رسوبهای نازک از طریق آزمایش اندازه گیری ضخامت و مقاومت خوردگی تعیین می گردد.

 

جهت ارتقا و گسترش  شغل آبکاری فلزات به  آگهی رایگان شهر24 مراجعه نمایید.

 

چگونه طرح توجیهی تهیه کنیم

هنگام شروع پروژه و یا بهره برداری از کارخانه نیز غفلت بزرگ دیگری را انجام می دهند و آن عدم به روز رسانی طرح توجیهی برای بررسی بازگشت سرمایه در سالهای پیش بینی شده در در سند مذکور بوده لذا هیچگونه معیار درستی برای ارزیابی از عملکرد مدیر بهره بردار و یا مدیر کارخانه وجود ندارد و سرمایه گذار دچار سردرگمی می گردد.

گزارش توجیهی معادل واژه انگلیسی Feasibility Study Report می باشد و عبارتست از گزارشی که توجیه پذیری یک طرح را از جنبه های مختلف بازار، فنی و مالی مورد بررسی و مطالعه قرار می دهد. بطور کلی یک گزارش توجیهی از سه بخش به شرح موارد ذیل تشکیل میشود.

1 - مطالعه بازار: معادل واژه انگلیسی Market Study بوده که جنبه های مختلف بازار محصول (محصولات) طرح از جمله عرضه، تقاضا، کمبود، بازار هدف و ... را مورد مطالعه قرار می دهد.

 

2 - توجیه پذیری فنی: معادل واژه انگلیسی Technical Feasibility بوده که جنبه های فنی طرح از جمله فن آوری، ظرفیت، محل اجرا، ماشین آلات و تجهیزات تولید و ساختار اجرائی طرح را  بررسی می کند.

 

3 - تجزیه و تحلیل مالی: معادل واژه انگلیسی Financial Analysis بوده و جنبه های مختلف مالی و سودآوری طرح را مورد تجزیه و تحلیل قرار می دهد.

 

شرح خدمات تهیه طرح فنی و اقتصادی به شرح زیر می باشد

الف- خلاصه گزارش

ب- معرفی اجمالی طرح و متقاضی

- هدف از اجرای طرح شامل ظرفیت تولید ،‌ اشتغالزایی، محل احداث طرح و ...

- سوابق ثبتی شرکت و بررسی توانمندیهای متقاضی و شرکت

- سرمایه و سهامداران شرکت و مدیران اصلی شرکت

- کلیه مجوزهای قانونی اخذ شده برای طرح تا کنون

صنعت آبکاری و محیط زیست

صنعت آبکاری یکی از صنایع پایه برای رسیدن به توسعه صنعتی است زیرا به کمک این صنعت می توان قطعاتی را با عمر مفید بالا، ارزان و سبک تولید کرد. آبکاری به مجموعه فرآیندهایی گفته می شود که تحت آن سطح قطعات فلزی و در بعضی مواقع غیرفلزی با لایه هایی از فلز یا غیرفلز جهت دستیابی به سطوح مناسب پوشش داده شود.در اثر فرآیند آبکاری در صنایع، صرفه جویی اقتصادی در ساخت قطعات و کالاها ایجاد می شود. آبکاری قطعات باعث افزایش عمر مفید، بهداشت و زیبایی، تغییر کاربردی اشیاء و در نهایت کاهش قیمت تمام شده می شود.

دسته بندی های مختلفی برای صنعت آبکاری ارائه شده است که هریک از منظر کاربردی خاصی به موضوع نگریسته است.

1-  دسته بندی کاربردی

تقاضا برای انواع پوشش های آبکاری با اهداف مختلفی شکل میگیرد :

 

- آبکاری کاربردی :

تعداد موارد استفاده از سطوح آبکاری درصنعت بیشمار میباشد . تعیین دقیق میزان انتظار از کارایی یک قطعه یا محصول معین خواهد کرد که چه پوششی باید برای آن درنظر گرفته شود . طراح وسازنده محصول می تواند بین طیف گسترده ای از پوشش ها ، بهترین پوشش را از نظر ویژگی های فنی و اقتصادی انتخاب نماید .بعنوان مثال پوشش های زیر در صنعت کاربردهای فوق العاده زیادی دارند.

پوشش های روی ازطریق آبکاری با امکان ترکیب با کرماته کاری ، لایه های آلیاژ روی ، پوشش ترکیبی مس/نیکل/کرم ویا پوشش های نیکل شیمیایی ، کرم سخت ، آنودایزینگ نقره وآب طلا وپوششهای بسیار دیگری که دارای امکانات مختلف برای آبکاری کاربردی می باشند.

-  آبکاری تزیینی :

زمانی از آبکاری تزیینی سخن به میان می آید که هدف از آن چشم نوازی سطح محصول باشد و پوشش کاربردی فنی نداشته باشد . سطوح آبکاری شده با مس ، نیکل ،کرم ، نقره ویا طلا در موارد آبکاری تزیینی کاربرد بسیار زیادی دارند و جزیی از طراحی محصول می باشند ، بعنوان مثال یک سرویس 12 نفره قاشق و چنگال نقره را درنظر بگیرید ، چنانچه این سرویس از نقره خالص ساخته شود نیاز به چند کیلو نقره می باشد در حالیکه به کمک آبکاری فقط به 70 تا 90 گرم نقره مورد نیاز است.

- آبکاری تلفیقی ( تزیینی وکاربردی ) :

محافظت در برابر خوردگی واستهلاک ، همراه با حفظ زیبایی ظاهری درمورد بسیاری از محصولات ضروری است .بعنوان مثال می توان از بسیاری از قطعات در صنایع خودروسازی  و صنایع خانگی نام برد. دراین موارد از آبکاری بعنوان تلفیقی از محافظت و زیبایی استفاده شده است  لذا به این گروه آبکاری تلفیقی اطلاق میگردد.

- آبکاری درفناوریهای پیشرفته و بطور خاص در عرصه الکترونیک :

در اینجا عمدتاٌ روش های خاص و دقیق آبکاری مدنظر است که در صنایع الکترونیک و هوا – فضا کاربرد دارد ، مدارهای چاپی نمونه ای از آن میباشند.

2-  دسته بندی فرایندی

اگر بخواهیم صنعت آبکاری را بر پایه فرایندها با دیدی گسترده تر (شامل عمده فرایندهای پوشش دهی) گروه بندی کنیم ، میتوان ادعا کرد که یکی از کاربردی ترین انواع دسته بندی بصورت زیر میباشد.

- آبکاری های الکتریکی (نیکل،کرم،مس،نقره،طلا و...)

آبکاری الکتریکی یکی از روش های اصلاح سطح است که درآن یک یا چند لایه پوشش با استفاده از الکترولیت وجریان برق بر روی سطح لایه زیرین اعمال می شود. در اینجا نمونه بعنوان کاتد بوده ، آند والکترولیت از اجزا مداری هستند که یک منبع تغذیه الکترون ها ویون ها را در این مدار به حرکت وادار میکند.

-  رنگ آمیزی الکتریکی (الکترولاک و...)

رنگ آمیزی الکتریکی (الکتروفورتیک –الکترولاک) روشی است که طی آن پوشش پلیمری بوسیله جریان الکتریسیته بر روی سطح اجسام هادی تشکیل میگردد ، این پوشش حاوی رنگ پایه های (رزین) است که بعد از خنثی شدن با عوامل اسیدی یا بازی ، قابل انحلال در آب بوده و به همراه رنگدانه حلال وافزودنی های دیگر ، ذرات کلوئیدی بارداری را تشکیل می دهد که پس از اعمال جریان الکتریکی مستقیم با حرکت به طرف قطب مخالف خود ، پوشش را بر روی سطح ایجاد میکند.

- پوشش دهی نفوذی

پوشش های بکار رفته در این فرایند بطور عمده عبارتند از پوشش آلومینیوم (آلومینایزینگ)،کروم (کرومایزینگ) و سیلیسیم و یا تلفیقی از کروم و آلومینیوم ، این پوشش ها براساس تئوری نفوذ عمل کرده واساسا با سایر پوشش ها که سطحی مقاوم بر روی  سطح فلز ایجاد میکنند تفاوت داشته و مکانیزم عمل آنها براساس آلیاژی کردن سطح فلز است . فرایند نفوذ طی دو مرحله صورت میگیرد که عبارتند از تماس فلز پوشش با فلز پایه ومرحله فرایند نفوذ .

- آّبکاری موضعی

آبکاری موضعی ، که به فلز پاشی الکتروشیمیایی نیز منصوب است ، روشی است که در آن عمل آبکاری در یک ماده جاذب که دور یک آند یا پرتابل پیچیده شده نگهداری میشود و آند با سیم رکتیفایر مخصوص متصل میگردد . با اتصال سیم کاتدی رکتیفایر به قطعه کار ، مدار آبکاری تکمیل میشود و در اثر تماس قطعه کار با آند اشباع شده از محلول ، آبکاری انجام میشود.